Please ensure Javascript is enabled for purposes of website accessibility
Azərbaycan Respublikası Müharibə, Əmək və Silahlı Qüvvələr Veteranları Təşkilatı
Veteranların təcrübəsindən biz daim bəhrələnməliyik, istifadə etməliyik
Heydər Əliyev

“Ölkəmizdə əlillərə dövlət qayğısı siyasəti Heydər Əliyevin adı ilə bağlıdır”

Səmyar Abdullayev: “İlk dəfə məhz Ulu öndərin təşəbbüsü ilə bu siyasət sistemləşdirilib, prioritet istiqamətlərdən biri elan olunub”

“Prezident İlham Əliyev Ümummilli liderin əlillərə dövlət qayğısı siyasətini uğurla davam etdirməkdədir”

Bu gün Ümummilli lider Heydər Əliyevin anadan olmasının 101-ci ildönümüdür. Azərbaycan Gözdən Əlillər Cəmiyyətinin sədri Səmyar Abdullayevlə söhbətimizdə Ulu öndərin əlillərlə bağlı siyasətini şərh etməyə çalışdıq:

-Səmyar müəllim, Ulu öndərin həssas kateqoriyadan olan bütün şəxslər kimi əlillərə də daim qayğı ilə yanaşdığı, onların sosial durumunu, mənzil-məişət şəraitini diqqət mərkəzində saxladığı hər kəsə məlumdur. Sizcə Heydər Əliyevin bu sahədəki çoxsaylı xidmətləri, bu xidmətlərin tarixi əhəmiyyəti qısaca necə xarakterizə edilə bilər?

-Hər şeydən öncə qeyd edim ki, ölkəmizdə əlillərə dövlət qayğısı siyasəti Heydər Əliyevin adı ilə bağlıdır. Heydər Əliyevin həssas kateqoriyadan olan bütün şəxslər kimi, əlillərə olan münasibətində diqqət çəkən ən mühüm amil Ulu öndərin bu sahədə bütöv bir dəyərlər sistemi yaratmasıdır.

Ümummilli liderdən öncə də əlillərə dövlət qayğısı ilə bağlı bəzi nümunələr olsa da, bunlar pərakəndə xarakter daşıyır, nə hüquqi, nə də siyasi baxımından ciddi bir sistemə söykənmirdi. Məhz Heydər Əliyev bu sahədə aydın, qəti və mükəmməl bir sistem formalaşdırdı. Ulu öndər əlillərə dövlət qayğısını inkişaf etdirmək, bu qayğının miqyasını genişləndirmək üçün bir sıra addımlar atdı ki, bunlardan da biri bu sahədə hüquqi bazanın gücləndirilməsi oldu. Heydər Əliyevin təşəbbüsü və səyi ilə əlillərin hüquqlarının daha da genişləndirilməsi mümkün oldu.

Onu da qeyd edək ki, Beynəlxalq Əlillər Günü məhz Ulu Öndər Heydər Əliyevin imzaladığı müvafiq Sərəncama əsasən 1994-cü ildən etibarən dünyanın sivil ölkələri ilə yanaşı, Azərbaycanda da qeyd olunmağa başlamışdır.

Ümummilli lider həm dövlət, həm də cəmiyyət olaraq əlillərə sahiblənməyin, onların qayğısına qalmağın vacibliyini əməli fəaliyyəti ilə bütün xalqın diqqətinə çatdırdı, ictimai şüurda bu həqiqəti möhkəmləndirdi. Heydər Əliyev 1995-ci il yanvarın 17-də Respublika Protez-Ortopedik Bərpa Mərkəzinin kollektivi ilə görüşündə demişdir: “İnsanların, dövlətin, cəmiyyətin fiziki, ruhi cəhətdən müəyyən məhrumiyyətlərə uğramış adamlara qayğısı həmişə yüksək səviyyədə olmalıdır”.

Heydər Əliyev bu sahədə şəxsi nümunə göstərərək bütün toplumu bu ideya ətrafında səfərbər edə bilmiş, əlillərə olan qayğı və diqqətin əhəmiyyətli dərəcədə artırılmasına müvəffəq olmuşdur.

-Əlillərin mənzil-məişət şəraitini yaxşılaşdırmaq üçün Ulu öndər tərəfindən görülən hansı işləri qeyd edə bilərsiniz?

-Heydər Əliyev siyasi hakimiyyəti dönəmində əlillərin mənzil-məişət şəraitini yaxşılaşdırmaq üçün silsilə addımlar atmış, mühüm dövlət layihələrinin icrasına nail olmuşdur. Statistikaya nəzər salsaq, bu həqiqəti konkret faktların timsalında daha aydın görə bilərik.

1997-2003-cü illərdə Heydər Əliyevin qayğısı sayəsində 508 əlil ailəsi mənzil, 138 əlil ailəsi isə fərdi evlə təmin olunmuş, onların mənzil-məişət şəraiti yaxşılaşdırılmışdır. 1998-2002-ci illərdə yenə də Ümummilli liderin təşəbbüsü ilə 1090 nəfər əlilə minik avtomobili verilmişdir. Bu, elə bir dönəm idi ki, Qarabağ və ətraf ərazilər işğal altında idi. Büdcədə lazımi vəsait yox idi. Ölkəmiz həm siyasi, həm də iqtisadi baxımdan ciddi təbəddülatlar içərisində idi. Lakin buna baxmayaraq Heydər Əliyev əlilləri dövlət qayğısından kənarda qoymur, əksinə, onlara qayğını artırırdı. Bu, Ulu öndərin əlillərə olan həssas, sevgi və humanistlik dolu münasibətini əks etdirir.

-Bu gün ölkəmizdə əlillərə dövlət qayğısı siyasəti hansı səviyyədədir?

-Sevindiricidir ki, Ulu öndərin əlillərlə bağlı siyasəti Prezident İlham Əliyev tərəfindən uğurla davam və inkişaf etdirilmiş, miqyas və keyfiyyət etibarilə yeni mərhələyə yüksəlmişdir. Heydər Əliyevin bu sahədəki mirasına da bacarıqla sahiblənən Müzəffər Ali Baş Komandan, əlillərin sosial rifahını yaxşılaşdırılması üçün çoxsaylı təşəbbüslər irəli sürmüş, regional miqyasda böyük əks-səda doğuran sosial layihələr həyata keçirmişdir.

Prezident İlham Əliyev 25 fevral 2019-cu il tarixdə "Əhalinin sosial müdafiəsinin gücləndirilməsi sahəsində əlavə tədbirlər haqqında" müvafiq Sərəncam imzalamış, bununla da əlillərə verilən sosial müavinətlərin miqdarı əhəmiyyətli dərəcədə artmışdır. Sözügen Sərəncamla sosial müavinətin məbləğinin I qrup əlilliyə görə (ümumi səbəbdən əlillər üçün 82 manatdan, müharibə əlilləri üçün 101 manatdan, "Çernobıl AES-də hərbi xidmətlə əlaqədar" və "hərbi xidmət vəzifəsini yerinə yetirməklə əlaqədar" əlilliyi olanlar üçün 94 manatdan) 150 manata, II qrup əlilliyə görə (ümumi səbəbdən əlillər üçün 61 manatdan, müharibə əlilləri, "Çernobıl AES-də hərbi xidmətlə əlaqədar" və "hərbi xidmət vəzifəsini yerinə yetirməklə əlaqədar" əlilliyi olanlar üçün 81 manatdan) 130 manata, III qrup əlilliyə görə isə (ümumi səbəblərdən əlillər üçün 52 manatdan, müharibə əlilləri üçün 73 manatdan və "Çernobıl AES-də hərbi xidmətlə əlaqədar" və "hərbi xidmət vəzifəsini yerinə yetirməklə əlaqədar" əlilliyi olanlar üçün 61 manatdan) 110 manata, sağlamlıq imkanları məhdud 18 yaşınadək uşaqlar üçün 82 manatdan 150 manata çatdırılmışdır.

2019-cu ildən sonrakı 5 il ərzində əlillərin sosial rifahının və mənzil-məişət şəraitinin yaxşılaşdırılması üçün dövlətimiz tərəfindən əlavə tədbirlər həyata keçirilmiş, mühüm uğurlara nail olunmuşdur.

Bu, əlillərin reabilitasiyası ilə bağlı məsələdə də özünü aydın göstərir. Məlumat üçün qeyd edim ki, ölkəmizdə son 5 ildə reabilitasiya xidmətləri göstərilən şəxslərin illik sayı 3 dəfə artaraq  60 minə çatıb. Həmçinin, əlilliyi olan şəxslərə dövlət büdcəsi hesabına verilən reabilitasiya vasitələri növlərinin siyahısı xeyli genişləndirilib.

Müharibə əlillərinin müasir protezləlrə təmin olunması da dövlətimizin diqqət mərkəzindədir. 44 günlük Vətən müharibəsindən sonra müharibə ilə əlaqədar əlilliyi olan 448 şəxs 467 ədəd son nəsil müasir protezlə təmin olunub ki, bu da dövlətimizin əlil vətəndaşlara olan qayğısına bariz nümunədir.

-Səmyar müəllim, gözdən əlil vətəndaşlarımızla bağlı görülən işlər haqqında nə deyə bilərsiniz?

-Bütün əlillər kimi gözdən əlil vətəndaşlarımız da dövlətimizin diqqət və qayğıısnı daim öz üzərlərində hiss edib. Ölkəmizdə gözdən əlil vətəndaşlar üçün binalar inşa edilib, onların mənzillə təminatı istqiamətində mühüm addımlar atılıb.

Sevindiricidir ki, bu qəbildən olan binaların açılışında Prezident İlham Əliyevin özü şəxsən iştirak edir. Bu cür binalardan biri 2015-ci ildə istifadəyə verildi ki, bu binanın da açılışında dövlət başçısı şəxsən iştirak etdi. 132 mənzilli bu binanın açılışında Prezident İlham Əliyev əlillərə olan dövlət qayğısını qeyd etməklə yanaşı, onlarla bağlı istək və gözləntilərini də dilə gətirərək demişdir:

“Bilirsiniz ki, son illər ərzində müharibə əlilləri, şəhid ailələri üçün minlərlə evlər tikilib. 5200 şəhid ailəsi və müharibə əlili dövlət tərəfindən evlə təmin edilib. Eyni zamanda, onlara 5 mindən artıq minik avtomobil verilmişdir.

Deyə bilərəm ki, Azərbaycanda nümayiş etdirilən bu yanaşma heç bir başqa ölkədə yoxdur. Bu, bir daha bizim sosial siyasətimizi əks etdirir, eyni zamanda, onu göstərir ki, xalq üçün, dövlət üçün böyük xidmətlər göstərmiş insanlara, fiziki qüsurlu insanlara dövlət tərəfindən daim diqqət göstərilir və göstəriləcəkdir.

Mən çox istəyirəm ki, Azərbaycanda yaşayan bütün əlillər cəmiyyətdə fəal rol oynasınlar. Yəni, onlar cəmiyyətdən təcrid edilmiş vəziyyətə düşməsinlər. Onlar işlə təmin olunsunlar, onlar üçün yaxşı şərait yaradılsın, bax belə gözəl binalar tikilsin. Cəmiyyətdə də onlara daim hörmət, diqqət göstərilsin. Dövlət öz üzərinə düşən vəzifəni icra edir. Ancaq əlbəttə ki, bütün cəmiyyət də bu təşəbbüsə qoşulmalıdır”.

Əmək və Əhalinin Sosial Müdafiəsi Nazirliyi tərəfindən 2021-2024-cü illərdə500 nəfərə yaxın gözdən əlil mənzillə təmin edilib.

Bu gün gözdən əllllər üçün Bakının Sabunçu rayonunun Zabrat qəsəbəsində Tədris-Bərpa Mərkəzi fəaliyyət göstərir. Yüzlərlə gözdən əlil bu Mərkəzin imkanlarından istifadə edir. Bu Mərkəz Prezident İlham Əliyevin təşəbbüsü ilə fəaliyyətə başlayıb və onun açılışında dövlət başçısı şəxsən iştirak edib.

Mən əlillərə, eləcə də gözən əlil vətəndaşlarımıza göstərilən diqqət və qayğıya görə Heydər Əliyev Fonduna, Fondun rəhbəri, Azərbaycan Respublikasının Birinci Vitse-prezidenti Mehriban Əliyevaya təşəkkür etməyi özümə borc bilirəm. Heydər Əliyev Fondu yarandığı ilk gündən etibarən əlillərin sosial rifahının yüksəldilməsi, müalicəsi istiqamətində böyük işlər görüb, mühüm layihələr həyata keçirib.

Fondun dəstəyi ilə 1 saylı və 2 saylı Sağlamlıq imkanları məhdud uşaqlar üçün sosial xidmət müəssisələrində müasir tələblərə uyğun yaşayış və reabilitasiya şəraiti yaradılıb. Hər iki müəssisədə  5-18 yaşlarında 339 uşaq daimi dövlət təminatındadır.

Heydər Əliyev Fondu müharibədə yaralanan hərbçilərimizin müasir protezlərlə təminində də fəal rol oynayır. Heydər Əliyev Fondunun “2016-cı ilin aprel döyüşlərində yaralanmış əsgər və zabitlərin yüksək texnologiyalı protezlərlə təmin edilməsi” layihəsi çərçivəsində sağlamlıq imkanı məhdud hərbçilərimiz Almaniya, İslandiya, İngiltərənin dünyada müasir protez istehsalçıları kimi tanınan şirkətlərinin yüksək texnologiyalı məhsulları ilə təmin olunub. Görülən bütün bu işlər Ulu öndər Heydər Əliyev siyasətinin davamı və inkişafı çərçivəsində həyata keçirilib.

Əminəm ki, Azərbaycan dövləti bundan sonra da əlil vətəndaşlarımızın sosial rifahının, mənzil-məişət şəraitinin yaxşılaşdırılması üçün maksimum səy göstərəcək, hər bir əlil vətəndaşın ümid və sevinc mənbəyi olaraq qalacaq.

Seymur ƏLİYEV 

 

2024-05-10 12:00:35
571 baxış

Digər xəbərlər

Dünya ictimaiyyəti Ermənistana qarşı daha ciddi təzyiq mexanizmlərini işə salmalıdı

Azərbaycanın işğal edilmiş torpaqlarında qondarma qurumun yaradılması, orada saxta seçkilərin keçirilməsi və Şuşada planlaşdırılan andiçmə mərasimi erməni həyasızlığının növbəti təzahürüdür. Bu faktlar bir daha sübut edir ki, işğalçı rejim beynəlxalq hüquqa nəinki hörmət bəsləmir, bu hüququ nümayişkaranə şəkildə pozur, bununla da beynəlxalq təşkilatlara, dünya nizamına açıq hörmətsizlik edir. Şübhəsiz ki, Azərbaycanın işğal edilmiş torpaqlarında belə bir andiçmə mərasiminin keçirilməsi ölkəmizə qarşı növbəti təxribatdır və beynəlxalq birlik bununla bağlı mövqeyini ortaya qoymalı, işğalçıya qarşı cəza mexanizmini işə salmalıdır. AZƏRTAC xəbər verir ki, bunu Azərbaycan Respublikası Müharibə, Əmək və Silahlı Qüvvələr Veteranları Təşkilatının sədr müavini, polkovnik Cəlil Xəlilov Azərbaycanın Ermənistan tərəfindən işğal olunmuş torpaqlarındakı separatçı “rejim”in rəhbəri Araik Arutunyanın Şuşada planlaşdırılan “andiçmə mərasimi” ilə bağlı açıqlamasında deyib. Bu addımı ermənilərin növbəti həyasızlığı kimi dəyərləndirən polkovnik Cəlil Xəlilov qeyd edib ki, mayın 21-də Şuşada keçirilməsi planlaşdırılan andiçmə mərasimi Dağlıq Qarabağ münaqişəsinin sülh yolu ilə həlli prosesinə zərbə vurmaqla yanaşı, düşmənin münaqişənin danışıqlar yolu ilə həllində maraqlı olmadığını göstərir. Şuşada belə bir tədbirin keçirilməsi Dağlıq Qarabağ münaqişəsinin həlli ilə bağlı sülh danışıqlarına vurulan ağır zərbədir və bu, düşmənin əsl niyyətini ortaya qoyur. Baş verənlər göstərir ki, rəsmi İrəvan iddia etdiyinin əksinə olaraq, problemin sülh yolu ilə həllində maraqlı deyil və bu danışıqlar beynəlxalq ictimaiyyəti aldatmağa xidmət edir. Ona görə dünya dövlətləri, eləcə də beynəlxalq təşkilatlar Ermənistana qarşı daha ciddi təzyiq vasitələri işə salmalı, ona qarşı sanksiyalar tətbiq etməklə işğalçıya öz yerini göstərməlidir. Respublika Veteranlar Təşkilatının sədr müavini bildirib ki, proseslərin bu şəkildə gedişi Azərbaycanın səbir kasasını daşıra bilər. Azərbaycan tərəfi dəfələrlə bildirib ki, torpaqlarının işğal altında qalması ilə barışmayacaq və lazım gələrsə problemin həlli üçün bütün vasitələri sınaqdan çıxaracaq. Düşmənin Şuşada andiçmə mərasimi keçirmək planı, habelə bu günədək təxribatları problemə hərbi kontekstdə yanaşmaq zərurətini artırır. “Azərbaycan güclü orduya malikdir. 2016-cı ilin Aprel döyüşləri də göstərdi ki, Azərbaycan Ordusu işğaldakı bütün torpaqları bir həmlə ilə azad etmək, bu torpaqlarda üçrəngli bayrağımızı dalğalandırmaq qüdrətinə malikdir. Əgər Ermənistan təxribatlardan əl çəkməsə, o zaman aprel məğlubiyyətindən qat-qat ağır və dəhşətlisinə hazır olmalıdır”, - deyə Cəlil Xəlilov vurğulayıb.

Hamısını oxu
Müharibə, Əmək və Silahlı Qüvvələr Veteranları Təşkilatının 9 may - Qələbə Günü münasibətilə veteranlara təbriki.

Hamısını oxu
Gəncədə “Zəfərdən zəfərə gedən yol” adlı tədbir keçirilib

24 aprel 2025-ci il tarixində Gəncədə Heydər Əliyev Mərkəzində Müharibə, Əmək və Silahlı Qüvvələr Veteranları Təşkilatı və Gəncə Şəhər İcra Hakimiyyətinin birgə təşkilatçılığı, Gəncə-Daşkəsən Regional Mədəniyyət İdarəsinin dəstəyi ilə “Konstitusiya və Suverenlik İli” çərçivəsində “Zəfərdən zəfərə gedən yol” adlı tədbir keçirilib. Ulu öndər Heydər Əliyevin heykəli ziyarət olunub, heykəlin önünə gül dəstələri qoyulub.  İkinci Dünya müharibəsində faşizm üzərində qələbənin 80, Vətən müharibəsində erməni faşizmi üzərindəki tarixi zəfərin 5-ci ildönümünə həsr edilən tədbirdən öncə, Ümummilli lider Heydər Əliyevin və respublikamızın ərazi bütövlüyü uğrunda gedən döyüşlərdə həlak olan şəhidlərin xatirəsi bir dəqiqəlik sükutla yad edilib, Azərbaycan Respublikasının Dövlət Himni səsləndirilib. Tədbirdə çıxış edən Gəncə Şəhər İcra Hakimiyyəti başçısı Aparatının Şəhərin mədəni irsinin qorunması şöbəsinin müdiri Yadigar Bədəlov, polkovnik Cəlil Xəlilovun rəhbərlik etdiyi nümayəndə heyətinə İcra başçısının salamlarını çatdırıb, tədbirin əhəmiyyətindən bəhs edib. Azərbaycan xalqının İkinci Dünya müharibəsində olduğu kimi, 44 günlük Vətən müharibəsində də böyük qəhrəmanlıqlara imza atdığını bildirən Yadigar Bədəlov,  Gəncə şəhərinin dəfələrlə raket hücumlarına məruz qalmasına baxmayaraq, əsl cəsarət və mübarizlik sərgilədiyini, Azərbaycanın yenilməzlik simvoluna çevrildiyini bildirib. Müharibə, Əmək və Silahlı Qüvvələr Veteranları Təşkilatının sədri polkovnik Cəlil Xəlilov çıxışında İkinci Dünya müharibəsinda Azərbaycan xalqının qələbəyə verdiyi tarixi töhfədən danışıb, xalqımızın ön və arxa cəbhədə böyük qəhəmanlıqlara imza atdığını bildirib: “Azərbaycan xalqı İkinci Dünya müharibəsində faşizm üzərində qələbənin əldə edilməsində həlledici rol oynayıb, ön və arxa cəbhədə əsl fədakarlıq sərgiləyib. Müharibə dönəmində 700 mindən çox azərbaycanlı hərbi əməliyyatıarda iştirak etmiş, onların təxminən yarısı həlak olmuşdur. İsrafil Məmmədov, Həzi Aslanov, Mehdi Hüseynzadə və daha onlarla cəsur azərbaycanlı Sovet İtifaqı Qəhrəmanı adına layiq görülmüş, minlərlə soydaşımız müxtəlif orden və medalalrla təltif edilmişdir. Qürurvericidir ki, 1945-ci ildə alman faşizmi üzərində zəfərdə mühüm rol oynayan Azərbaycan xalqı 2020-ci ildə erməni faşizmi üzərində də tarixi qələbə qazanmış, bununla da öz qəhrəmanlıq ənənəsinə sadiqliyini bütün dünyaya nümayiş etdirmidşir. 44 günlük Vətən müharibəsində Müzəffər Ali Baş Komandan İlham Əliyevin rəhbərlik etdiyi Azərbaycan Silahlı Qüvvələri qarşısında tab gətirməyən Ermənistan ordusu, dinc yaşayış məntəqələrini, kənd və şəhərləri atəşə tutmuş, bununla da vətəndaşlarımız arasında xof yaratmağa, daxili ictimai-siyasi vəziyyəti gərginləşdirməyə çalımışdır. Müharibə dövründə erməni terroruna məruz qalan şəhərlərimizdən biri də Gəncə olmuşdur. Ermənilərin xain terror əməlləri nəticəsində Gəncədə bəzi yaşayış binaları dağıdılmış, mülki insanlar şəhid edilmişdir. Lakin buna baxmayaraq, Gəncə xalqı öz cəsarəti ilə düşmənə meydan oxumuş, fədakarlığı və cəsurluğu ilə bütün dünyanı heyrətə gətirmişdir. Əminəm ki, illər, əsrlər keçsə də xalqımızın həm İkinci Dünya müharibəsində, həm də Vətən müharibəsində göstərdiyi qəhrəmanlıqlar əsla unudulmayacaq, hər bir azərbaycanlının qəlbində yaşayacaq, daim ehtiram hissi ilə xatırlanacaqdır. Bu gün isə biz Vətən müharibəsində sərgilədiyimiz həmrəyliyi davam etdirməli, Prezidentimizin, dövlətimizin ətrafında sıx birləşməliyik. Unutmamalıyıq ki, bizim gələcək uğurlarımız, qələbə və müvvəffəqiyətlərimiz məhz bu birlikdən – dövlətimizə, Prezidentimizə, ordumuza verəcəyimiz dəstəkdən asılıdır”. Azərbaycan Respublikası Müharibə, Əmək və Silahlı Qüvvələr Veteranları Təşkilatının Gəncə şəhər şöbəsinin sədr müavini Faxrəddin Usenov, İkinci Dünya müharibəsi ilə bağlı maraqlı faktlara diqqət çəkib, müharibədə iştirak edən atası ilə bağlı xatirələrini dilə gətirib. Gəncə Şəhər İcra Hakimiyyəti başçısı Aparatının Vətən müharibəsi iştirakçıları və şəhid ailələri ilə işin təşkili şöbəsinin müdiri, “Rəşadət” ordenli, ehtiyatda olan mayor Mahir Hüseynov isə 44 günlük Vətən müharibəsində ordumuzun göstərdiyi qəhrəmanlıqdan danışıb. Özünün də bu müharibədə iştirak etdiyini bildirən Mahir Hüseynov, bundan qürur duyduğunu bildirib. 44 günlük Vətən müharibəsində Azərbaycan Silahlı Qüvvələrinin dünya hərb tarixi üçün yenilik sayılacaq bir çox uğurlu əməliyyatlar keçirdiyini bildirən Mahir Hüseynov, bu əməliyyatların  NATO kimi yüksək hərbi hazırlığa malik qurumları belə heyrətə gətirdiyini vurğulayıb. Mahir Hüseynov gənclərə üz tutaraq bildirib ki, gənclər hərb tariximizə yaxından bələd olmalı, bu tarixi diqqətlə öyrənməli və sülh içində yaşamaq üçün daim müharibəyə hazır olmalıdır. Tədbirin sonunda xatirə şəkli çəkilib. Seymur ƏLİYEV  

Hamısını oxu
“İran Azərbaycanın xəbərdarlıqlara rəğmən səfirliyimizi məqsədli şəkildə müdafiəsiz qoyub”

Məşhur Məmmədov: “Tehranın terror siyasətinə qarşı sərt addımların atılması günün tələbidir”  “Azərbaycana İrana təzyiq üçün geniş rıçaqlara malikdir”  “Terror aktı göstərdi ki, İran elementar siyasi mədəniyyətdən və əxlaqi-mənəvi dəyərlərdən tamamilə məhrumdur”  Cari ilin 27 yanvar tarixində İranın paytaxtı Tehran şəhərində Azərbaycan səfirliyinə edilən terror hücumu bütün dünyanın diqqət mərkəzindədir. Terror aktı nəticəsində səfirliyin mühafizə xidmətinin rəisi Orxan Əsgərov şəhid olub, mühafizə xidmətinin daha iki əməkdaşı yaralanıb. Moderator. az olaraq millət vəkili Məşhur Məmmədovla söhbətimizdə səfirliyimizə edilən terror hücumu və ondan sonra baş verən prosesləri şərh etməyə çalışdıq:  -Məşhur müəllim, səfirliyimizə edilən terror hücumundan günlər ötsə də, rəsmi Tehran hələ də baş verənləri terror aktı adlandırmaq istəmir, özünü məlum terraktın fövqündə tutmağa çalışır. Sizcə İran rejiminin terror aktı ilə bağlı sərgilədiyi bu mövqe nədən xəbər verir?  -Yanvarın 27-də Tehrandakı Azərbaycan səfirliyinə edilən hücumun terror aktı olduğu və buna görə bütün məsuliyyətin İran dövlətinin üzərinə düşdüyü birmənalıdır. Hər şeydən öncə qeyd edək ki, hər bir dövlət ərazisində yerləşən səfirliklərin, diplomatik nümayəndəliklərin təhlükəsizliyini təmin etməyə borcludur və bu, dövlətlərin Vyana konvensiyası, habelə digər beynəlxalq qanunlarla üzərinə götürdüyü bir öhdəlikdir. İran da bu konvensiyaya qoşulan dövlət kimi Tehrandakı səfirliyimizin təhlükəsizliyini qorumağa borclu idi. Lakin görünən odur ki, Tehran nəinki səfirliyimizin təhlükəsizliyini təmin etmədi, hadisədən sonra son dərəcə riyakar və ikrahedici bir mövqe ortaya qoydu. İran rejimi öncə hadisənin şəxsi münasibətlər zəminindəki narzılıqdan qaynaqlandığını iddia edərək, terror aktını ailə-məişət hadisəsi kimi təqdim etməyə çalışdı. Daha sonra, terror aktının mahiyyəti ilə bağlı bir sıra yalanlar səsləndirən Tehran, terrorçunun İran polisi tərəfindən saxlanıldığını bildirdi. Halbuki, videogörüntülərdən də məlum olur ki, silahlı terrorçu İran polisi tərəfindən yox, əliyalın səfirlik əməkdaşımız tərəfindən tərk-silah edilib. İran bu gün də baş verənlər görə məsuliyyət daşıdığını qəbul etmək istəmir ki, bu da rəsmi Tehranın üzərinə götürdüyü beynəlxalq konvensiyalara əməl etmədiyini, riyakar və qeyri-səmimi siyasət yürütdüyü göstərir.  -Məşhur müəllim, bütün ehtimallar terror aktının elə İran dövlətinin “xeyir-duası” ilə gerçəkləşdiyini göstərir. Sizcə Tehran bu terror aktı ilə nəyə nail olmağa çalışıb?  -Şübhəsiz, bu terrok aktında məqsəd Azərbaycana əzələ nümayiş etdirmək olub. Rəsmi Tehran bununla ölkəmizi təhdid etmək, onunla şantaj dili ilə danışmağa cəhd edib. Halbuki, Prezident İlham Əliyev dəfələrlə qeyd edib ki, heç kim Azərbyacanla şantaj dili ilə danışa bilməz. Azərbaycan heç vaxt terrora, təhdidə boyun əyməyib və bundan sonra da əyməyəcək. 44 günlük Vətən müharibəsi, bu müharibədə Azərbaycanın erməni faşizminə, erməni terroruna verdiyi cavab bunun ən ali nümunəsidir. İran anlamalıdır ki, bu kimi teraktlar vasitəsi ilə heç nəyə nail ola, Azərbaycan dövlətinin, Azərbaycan xalqının iradəsini sındıra bilməyəcək. Əksinə, bu kimi əməllər İran rejiminə qarşı nifrəti artırmaqla yanaşı, İranın terror siyasətinə qarşı daha sərt və ciddi addımlar atmağı zəruri edir.  -Azərbaycanın xarici işlər nazirinin müavini Xələf Xələfov bildirdi ki, İran dövlətinə dəfələrlə xəbərdarlıq edərək bildirmişdik ki, Tehrandakı səfirliyimizə qarşı təhdidlər var. Ancaq İran tərəfi bu xəbərdarlıqlara biganə yanaşdı. Sizcə məlum faktın özü İranın Tehrandakı Azərbaycan səfirliyinin etibarlı müdafiəsindən məqsədli şəkildə imtina etdiyinin isbatı sayıla bilərmi?  -Tamamilə doğrudur. Təsəvvür edin ki, Azərbaycan tərəfi məlum təhlükəni qabaqcadan görüb, bu barədə İran tərəfini məlumatlandırıb. Amma İran dövləti bu təhdidlərin qarşısının alınması, səfirliyinin mühafizəsinin gücləndirlməsi isiqamətində heç bir addım atmayıb. Bu faktın özü bir daha göstərir ki, İran əvvəldən səfirliyimizin müdafiəsində maraqlı olmayıb. Əksinə, səfirliyin müdafiəsi məqsədli şəkildə zəiflədilib ki, bu da onu terror hücumları qarşısında açıq hədəfə çevirib. Bu isə o deməkdir ki, İran baş verən terror aktına görə həm bilavasitə məsuliyyət daşıyır.  -Terror aktından günlər keçsə də, İran baş verənlərə görə Azərbaycan tərəfindən üzr istəməyib. Sizcə İranın baş verənlər fonunda elementar mədəniyyət sərgiləməməsi, Tehran rejiminin siyasi baxımdan olduğu kimi, əxlaqi baxımından da kasad olduğunun isbatı sayıla bilərmi?  -Əlbəttə. Bilirsiz, dünya təcrübəsi göstərir ki, bu cür hadisələrdən sonra cavabdeh dövlət qarşı tərəfdən üzr istəyir, öz səmimi təəssüfünü bildirir. İran isə nümayişkəranə şəkildə üzr istəməyəcəyini diqqətə çatdırır. Bu, o deməkdir ki, İran rejimi, onun yürütdüyü siyasət beynəlxalq qanun və konvensiyalara zidd olmaqla yanaşı, əxlaqi-mənəvi dəyərlərdən də xalidir. Bu fakt onu göstərir ki, İran primitiv əxlaqa, elementar siyasi mədəniyyətə malik deyil və bunu bütün dünyaya sərgilməkdə heç bir problem görmür. Bu baxımdan Orxan Əsgərovun cənazəsinin ölkəmizə gətirilməsi zamanı şəhid tabutunun altına girən İran əsgərlərinin cənazədən uzaqlaşdırılması tamamilə doğru addım idi. Çünki Orxan Əsgərovun ölümünə cavabdehlik daşıyan İranın şəhid cənazəsinin altına girməyə heç bir mənəvi haqqı yoxdur. İranın məlum terror aktına görə Azərbaycandan üzr istəməməsi, həm də günahkarlıq psixologiyasından irəli gələn bir amildir. İran hesab edir ki, üzr istəməklə terror aktına görə cavabdehlik daşıdığını təsdiqləmiş olacaq ki, rəsmi Tehran bunu qəbul etmək istəmir. Ancaq İranın nə deməyindən, rəsmi Tehranın nə düşünməyindən asılı olmayaraq, baş verənlərə görə bütün məsuliyyət İranın üzərindədir və İran beynəlxalq konvensiyaların tələblərinə əməl etmədiyinə görə cavab verməli olacaq.  -Məşhur müəllim, İran hər zaman anti-Azərbaycan siyasəti, işğalçı Ermənistana dəstəyi ilə gündəmdə olub. Sizcə Tehranda səfirliyimizə qarşı həyata keçirilən terror aktından sonra Azərbaycan İran siyasətində hansı redaktələr etməlidir?  -Təbii ki, İran öncə məlum terror aktına görə beynəlxalq hüquqla məsuliyyətə cəlb edilməli, etdiyi cinayətə görə hüquqi müstəvidə cavab verməlidir. Bu, atılması gərəkən ilk addımlardan biridir. Bundan başqa, Tehranın Azərbaycanla terror dili ilə danışmaq cəhdi rəsmi Bakını qonşu dövlət kimi İranın maraqlarını nəzərə almaq, onun maraqlarına hörmətlə yanaşmaq məsuliyyətindən azad edir. Hesab edirəm ki, Azərbaycan bundan sonra İrandakı on milyonlarla soydaşımızın hüquqlarının müdafiəsi istiqamətində daha aktiv iş aparmalı, oradakı soydaşlarımızın yanında olduğunu hiss etdirməlidir. Beynəlxalq təşkilatların, dünya dövlətlərinin də bu prosesə cəlb edilməsi vacibdir. Xatırladım ki, Prezident İlham Əliyev qeyd etmişdir ki, o, sadəcə ölkəmizdəki deyil, bütün dünyadakı 50 milyondan çox azərbaycanlının prezidentidir. Bu, o deməkdir ki, ölkəmiz İrandakı soydaşlarımıza görə də məsuliyyət daşıyır və onların taleyinə əsla biganə qala bilməz. Bildiyiniz kimi, uzun illərdir ki, İrandakı soydaşlarımıza rəsmi Tehran tərəfindən sözün həqiqi mənasıdna zülm edilir, onlar son dərəcədə hüquqsuz vəziyyətdə saxlanılır. İranda erməni dilində bir neçə orta məktəb olsa da, Azərbaycan dilində bir dənə də olsun məktəb yoxdur. Odur ki, öncə İrandakı soydaşlarımızın milli-mədəni hüquqlarının təmin edilməsi istiqamətində sistemli siyasət aparmalıyıq. Bundan başqa, İran rejimini, onun qanlı cinayətlərini ifşa edən televiziyaların, media orqanlarının ölkəmizdəki fəaliyyəti təmin edilməli, onların öz fəaliyyətlərini effektiv şəkildə qurmaları üçün həmin qurumlara dəstək verilməlidir. Azərbaycan hiss etdirməlidir ki, onun İran rejiminə təzyiq etmək rıçaqlaır kifayət qədər genişdir və rəsmi Bakı bundan sonra  bu rıçaqlardan kifayət qədər səmərəli şəkildə istifadə edəcək.  Seymur ƏLİYEV

Hamısını oxu