Azərbaycan Respublikasının Birinci vitse-prezidenti, Heydər Əliyev Fondunun prezidenti Mehriban Əliyevanın təşəbbüsü ilə aztəminatlı və digər həssas qruplardan olan ailələrə Dünya Azərbaycanlılarının Həmrəyliyi Günü və Milli.Az bildirir ki, Heydər Əliyev Fondunun və "Regional İnkişaf" İctimai Birliyinin həyata keçirdiyi aksiya respublika üzrə 100 minədək ailəni əhatə edəcəkYeni il bayramı münasibəti ilə sovqatların çatdırılmasına başlanılıb.

Bu gün - 7 oktyabr neft milyonçusu, xeyriyyəçi Hacı Zeynalabidin Tağıyevin vəsaiti hesabına təsis edilmiş Bakı rus-müsəlman qız məktəbinin yaradılmasından 120 il ötür.   XIX əsrin sonu - XX əsrin əvvəllərində yaşamış məşhur mesenat H.Z.Tağıyev təkcə uğurlu sahibkar deyil, həm də görkəmli ictimai xadim idi. H.Z.Tağıyevin savadı və təhsili olmasa da, o, həmişə öz xalqının maariflənməsinə də xüsusi diqqət vermişdir. Həmçinin Tağıyev dəfələrlə Bakı dumasının üzvü seçilərək, şəhərin infrastukturunun inkişafına yönələn bir çox layihələrin hazırlanmasında və həyata keçirilməsində də iştirak etmişdir.   Həmin layihələrdən biri azərbaycanlı qızlar üçün dünyəvi məktəbin yaradılması  idi. 1896-cı ildə bu ideyanı Azərbaycan tarixinin ən parlaq şəxsiyyətlərindən biri,  xeyriyyəçi Hacı Zeynalabdin Tağıyev gerçəkləşdirdi.   Nəhayət, H.Z.Tağıyevin təşəbbüsü, min bir əzab-əziyyəti və maliyyə dəstəyi ilə 1898-ci ilin iyununda qız məktəbinin binasının inşasına başlanıldı. Bina Bakının mərkəzi küçəsində - Nikolayevski küçəsində tikilmişdi. Binanın baş memarı polyak əsilli görkəmli memar İosif Qoslavski olmuşdur.   Məktəbin açılışından öncə şagird və pedaqoji personalının formalaşdırılmasına başlanıldı. Əsasən məktəbə 7 yaşından yuxarı (sonralar yaş həddi 8-ə artırıldı) müsəlman qızlar qəbul olunurdu. İlk vaxtlarda 50 şagirdin qəbulu nəzərdə tutulurdu ki, onlardan 20 kasıb qız H.Z. Tağıyevin ianələri hesabına, 30 qız isə öz hesablarına oxuyur və məktəbin pansionunda qalırdılar. Lakin ödənişsiz təhsil almaq istəyənlərin sayı daha çox oldu. Hamilər Şurası H.Z.Tağıyevin təklifi ilə əlavə 13 kasıb qızın qəbul olunmasına qərar verdi. Qız məktəbinin açılışı ərəfəsində pulsuz oxuyan şagirdlərin sayı 35 nəfərədək artdı, cəmi qəbul olunanların sayı isə 58-ə çatdı. Beləliklə, əvvəlcədən nəzərdə tutulan plana rəğmən pulsuz oxuyan şagirdlərin sayı öz hesabına təhsil alanları üstələdi. Şagirdlər Şuşadan, Tiflisdən, Şimali Qafqazdan gəlmişdilər, Bakı sakinlərinin sayı isə az idi.   Nəhayət 7 oktyabr 1901-ci ildə Bakıda Nikolayevski küçəsindəki binada İmperatriçə Aleksandra Fyodorovna adına Bakı rus-müsəlman qız məktəbinin təntənəli açılışı oldu. “Kaspi” qəzeti bu hadisəni belə səciyyələndirdi: “Yeddi oktyabr günü Zaqafqaziyanın müsəlman əhalisinin ən mütərəqqi təbəqəsinin çoxdan arzuladığı qadın təhsili ideyasının nəhayət ki, gerçəkləşdiyi gün kimi yadda qalacaq”   Məktəbin daxili intizam qaydası haqqında qeyd edə bilərik ki, qapalı pansion idi, kişilərin oraya daxil olması qadağan edilmişdi. Şagirdlər forma, yemək, tədris vəsaitləri ilə bütövlüklə H.Z.Tağıyevin hesabına təmin edilirdilər. Ümumi fənlərlə yanaşı məktəbdə əl işi və evdarlıq üzrə təcrübi məşğələlər də keçirilirdi.   Ümumiyyətlə bu məktəb doğrudan da, müsəlman qızlar arasında ilk dünyəvi təhsilin, Azərbaycan xalqına savadlı ana bəxş etməsinin, ilk ziyalı qadın kadrların formalaşdırmasının, habelə Azərbaycanın müsəlman qadın təhsilinin təməlini qoydu.   Qeyd edək ki, Milli Azərbaycan Tarixi Muzeyinin Sənədli mənbələr, Foto-neqativ materiallar fondlarında qız məktəbinin tədris prosesinin təşkilinə dair əhəmiyyətli materiallar qorunur. Ətraflı məlumat üçün muzeyin saytının nəşrlər bölməsinə nəzər yetirə bilərsiniz: http://azhistorymuseum.gov.az/az/book/29  

"Mənim generalım"... İyulun 13-də Ermənistan qoşunlarının Tovuz rayonuna hücum cəhdinin qarşısının alınması zamanı həlak olmuş general-mayor Polad Həşimova yüzlərlə, minlərlə əsgər belə deyirdi. İndi milyonlarla soydaşımız mərhum generalı belə adlandırır. Vətənin bağrından qopub Vətən torpağı uğrunda düşmənin önünü kəsən və şəhid düşərək Vətən torpağına verilən general Polad Həşimov. Əsl insan, əsl general, əsl vətəndaş. Ağır itkidir, söz yox. Amma döyüşlərdə, hərbi əməliyyatlarda itkilər qaçılmazdır. Ölkəmiz və insanlarımız da general Polad Həşimovu itirdi. Qürrələnməliyik, fəxr etməliyik generalımızla və ordumuzla. General-mayor Polad Həşimovun şəhadəti göstərdi ki, Azərbaycan ordusunda generallar səngərdən çox uzaqda, arxa cəbhədə oturmaqla işlərini bitmiş saymırlar. Bilaəks, generallarımız döyüş zamanı hərdaim ön cəbhədə, əsgərlərin yanında olur və Vətən torpaqlarını bacarıqları, bilikləri, peşəkarlıqları ilə bahəm, sinələri, canları və qanları ilə qoruyurlar. Fransa imperatoru Napoleon Bonopartın generalları İohim Mürat, Mişel Ney, Jan-Batist Jurdan, Jak Makdonald, Lüi Qabriel Sühe kimi. Polad Həşimov adını xalqın yaddaşına, Vətən tarixinə qanı ilə yazıb və bu millət var olduqca, o qəlblərimizdə müzəffər, cəsur və mərd insan, Əsl General kimi yaşayacaq. Lakin... Savaş meydanlarında və hərb olmadığı dönəmlərdə əsgərlər də dünyalarını dəyişir, generallar da həlak olur və ya vəfat edirlər. Bu, reallıqdır və elə bir ölkə yoxdur ki, onun ordusu generalını itki qismində əldən verməsin. Əsrlər əvvələ qayıtsaq, 17-ci əsrdə Avropadakı savaşlarda 125 (!) general həlak olmuşdu. 18-ci əsrdə bu rəqəm 183, 19-cu əsrdə 211, 20-ci əsrdə isə 734 oldu. Birinci Dünya Savaşı bəşər tarixinin axarını dəyişməklə yanaşı, döyüş meydanlarında və hospitallarda həlak olan generalların sayına görə "tarixi rekord"a səbəb oldu. Sadəcə, Qərbi Avropadakı savaşlarda 162 general həlak olmuşdu. Dünya tarixinin ən qanlı, məşum və genişmiqyaslı müharibəsi olan İkinci Dünya Savaşında isə 572 general həyatlarını itirdilər. 1945-ci ildən, həmin savaş başa çatandan bəri "general vuruldu", "general həlak oldu" xəbərləri səngimir. Postsovet məkanı ilə yanaşı, dünyanın ən müxtəlif ölkələrinin silahlı qüvvələri general itkiləri verirlər. Ukrayna general-mayor, Milli Qvardiyanın əfsanəsi, Milli Qəhrəman Sergey Kulçitskinin həlakı günü matəmə bürünmüşdü. O, "əsgər general", "əsl general" kimi ad çıxarmışdı və silahlı qüvvələrdə Kulçitskinin nüfuzu həddən ziyadə idi. 2015-ci ildə Fransanın Əcnəbi Legionunda (Légion étrangère) xidmət etməyə başlayan, briqada generalı rütbəsinədək yüksələn ukraynalı Dmitri Martınyuk bu ilin aprelin 23-də Malidə teraktda həlak olanda da Kiyev itkinin acısını yaşamışdı. Postsovet məkanında isə Sovetlər Birliyi dağılanan sonra ən çox general itkisi verən ölkə Rusiyadır. Belə ki, 1991-ci ildən bəri Rusiyanın güc strukturlarının 42 generalı müxtəlif şəraitdə həlak olublar. Şimali Qafqazda, Çeçenistandakı hərbi əməliyyatlarda 14 rusiyalı general döyüşlərdə həlak olublar. İki gün əvvəlsə Suriyanın Deyr əz Zor şəhərinin yaxınlığında Rusiya ordusunun general-mayoru Vyaçeslav Qladkix partlayışda həlak olub. Qardaş Türkiyəyə gəldikdə, Ankaranın Beytepe səmtində Şəhid Generallar abidəsi var. Türkiyənin Silahlı Qüvvələri və jandarmeriyası PKK terrorçuları ilə mübarizədə, habelə müxtəlif hərbi əməliyyatlarda 17 generalını şəhid verib. İraq ordusunda son 30 ildə 46 general həlak olub ki, bu siyahıda son şəxs iyulun 28-də Ənbər vilayətinin qərbindəki Hit şəhərində pusquya salınaraq öldürülən briqada generalı Əhməd Əbdül Vahid əl Ləmidir. Əfqanıstanda son 10 ildə 8 general həlak olub. General Zahir Gül Müqbil Mərcada döyüşdə aldığı güllə yaralarından keçinib və o, hələlik döyüşdə həlak olan son əfqanıstanlı generaldır. İran son 10 ildə 18 general itirib ki, onların 17 nəfəri Suriyadakı hərbi əməliyyatlarda həlak olublar. Suriyada öldürülən ilk iranlı general Hüseyn Həmədani idi. Sonralar Əbdül Rza Muciri, İzzətulla Süleymani, Hüseyn Həcc, Fərşad Həsunizadə və s. kimi generallar həlak oldular. Venesuelada briqada generalı Markes Morilo 2009-cu ildən bəri həlak olmuş 14 venesuelalı generalın sonuncusudur. Tayvan ordusunun Baş Qərargah rəisi, 63 yaşlı general-polkovnik Şen İminsə son 19 ildə həlak olmuş tayvanlı generalların arasında ən məşhuru idi. General İmin bu ilin yanvarında həlak olub. Ümumiyyətlə isə, son 10 ildə Asiya ölkələrində 734, Afrikada - 836, Avropa Birliyində - 18, Şimali Amerikada - 5, Cənubi Amerikada - 87, Avstraliyada 2 general həlak olub. Bütün bunlar rəqəmlərdir, statistikadır və hesablamaların kölgəsində qalan insan taleləri, yarımçıq bitən həyatların anları, təbii ki, görünmür. Polad Həşimov isə daim görünəcək, çünki o, özünü yalnız döyüşdə irəli verən şəxsiyyətdi. Sadəcə, hərbçi yox, həm də hərb adamı idi.   Savaşı evlərimizin kandarından uzaqlaşdırmaq, düşməni elə Vətənin sərhədində qarşılamaq daha əfzəldir istənilən halda və məhz bu səbəbdən də generalımız ulusun kandarında şərəflə ləyaqətdən yoxsun düşməni önlədi. Ermənilər çox qorxurdular. Düşmən həmişə qorxduğunu öldürməyə çalışır və elə buna görə də Polad Həşimov cismani olaraq itkimiz olsa da, Vətən və cəmiyyət olaraq payımızdır. Şəhadət, vətənpərvərlik, cəsarət və ləyaqət payı - ən gözəl ənam bu deyilmi? ... Azərbaycan general Polad Həşimovun ölümünü yaşadı. Azərbaycanın yaşaması üçün şəhid olan generalın... Elçin AlıoğluMilli.Az

Bu gün Müharibə, Əmək və Silahlı Qüvvələr Veteranları Təşkilatında 26 iyun Silahlı Qüvvələr günü münasibəti ilə tədbir keçirilib. Tədbirdə Müharibə, Əmək və Silahlı Qüvvələr Veteranları Təşkilatının sədri Fatma Səttarova, sədr müavini, polkovnik Cəlil Xəlilov, Təşkilatın Rəyasət Heyətinin üzvü, hərbi-vətənpərvərlik mahnılaırnın tanınmış ifaçısı Şəmistan Əlizamanlı, “Qarabağ Qaziləri” İctimai Birliyinin təmsilçisi, Qarabağ qazisi Rey Kərimoğlu, “Polisə Dəstək” İctimai Birliyinin sədri, şəhid atası Şəmsəddin Əliyev, hərbi yönümlü Qeyri-Hökumət Təşkilatlarının (QHT) rəhbərləri, veteranlar və media nümayəndələri iştirak edib.   Tədbiri giriş sözü ilə açan  Müharibə, Əmək və Silahlı Qüvvələr Veteranları Təşkilatının sədr müavini, polkovnik Cəlil Xəlilov öncə Azərbaycan Ordusunun formalaşması tarixinə diqqət çəkib, ordumuzun hələ Cümhuriyyət dönəmində erməni işğalçılarına qarşı uğurla mübarizə apardığını qeyd edib. Polkovnik vurğulayıb ki, Azərbaycan ikinci dəfə müstəqillik əldə etdikdən sonra Ulu öndər Heydər Əliyevin rəhbərliyi altında nizami ordunun formalaşdırılması prosesinə start verilmiş, müstəqil Azərbaycanın yeni yaranan ordusunun gücləndirilməsi istiqamətində ciddi addımlar atılmışdı. Prezident İlham Əliyevin hakimiyyəti dönəmində ordu quruculuğu istiqmaətində islahatların sürətlə davam etdirildiyini bildirən polkiovnik Cəlil Xəlilov, məhz ordudakıl islahatlar, xalq-ordu və dövlət-xalq birliyi nəticəsində 44 günlük Vətən müharibəsində Azərbaycan Ordusunun düşmən üzərində parlaq zəfər əldə etdiyini vurğuladı.   Son vaxtlar bəzi anti-milli qüvvələrin Azərbaycan Ordusu, onun tarixi qələbəsi ilə bağlı təxribat xarakterli, həqiqətə zidd olan məlumatlar yaydığını, ictimai rəydə çaşqınlıq yaratmağa çalışdığını bildirən sədr müavini, bu cür təxribatçı qüvvələrə qarşı bütün cəmiyyətin, o cümlədən veteranların birgə mübarizə aparmasının vacibliyini qeyd edib. Polkovnik Cəlil Xəlilov qeyd edib ki, Azərbaycan xalqı, o cümlədən veteranlar hər zaman olduğu kimi bundan sonra da orduya, onun Ali Baş Komandanına dəstək verməkdə davam edəcək, heç bir qüvvənin 8 Noyabr zəfərinə kölgə salmasına imkan verməyəcək.   Daha sonra çıxış edən Müharibə, Əmək və Silahlı Qüvvələr Veteranları Təşkilatının Rəyasət Heyətinin üzvü Şəmistan Əlizamanlı Azərbaycan Ordusunun 44 günlük Vətən müahribəsində tarix yazdığını, parlaq qələbəyə imza atdığını vurğuladı. Şəmistan Əlizamanlı qeyd etdi ki, əsrlər keçsə də bu qələbə Azərbaycan xalqı tərəfindən hər zaman qürur hissi ilə yad ediləcək, hərbçilərimizin qəhrəmanlığı xalqımızın qəlbində əbədi yaşayacaqdır.   Tədbirdə çıxış edən Qarabağ qazısı Rey Kərimoğlu da Azərbaycan Ordusunun tarixi inkişaf yolundan bəhs edib, 44 günlük Vətən müharibəsində ordumuzun düşməni darmadağın edərək dünyanı heyrətləndirən böyük qələbəyə imza atdığını bildirib.   Müharibə, Əmək və Silahlı Qüvvələr Veteranları Təşkilatının sədri Fatma Səttarova xalqımızın hələ İkinci Dünya müharibəsində faşizmə qarşı qətiyyətlə mübarizə aaprdığını, faşizm üzərində qələbəyə böyük töhfələr verdiyini xatırladıb. Təşkilat sədri bildirib ki, 44 günlük Vətən müharibəsində erməni faşizminə ağır zərbə vuran, onu işğal edilmiş tarixi Azərbaycan torpaqlarından qovan Azərbaycan Ordusu  bu qələbə ilə babalarının qəhrəmanlıq ənənələrinə sadiq qaldığını bir daha sübut etdi.   Qələbədə Azərbaycan xalqının fədakarlığının, ordumuzun şücaətinin, Ali Baş Komandan İlham Əliyevin sərkərdəlik bacarığının həlledici rol oynadığnı bildirən Təşkilat sədri, xalqımızın  bu qələbə ilə hər zaman fəxr edəcəyini, öz qəhrəmanlarını unutmayacağını bildirib.    “Polisə Dəstək”İctimai Birliyinin sədri, şəhid atası Şəmsəddin Əliyev çıxışında öncə 90-cı illərdə erməni faşizminə qarşı aparılan mübarizəyə diqqət çəkib. Həmin vaxt hərbi texnika, silah-sursat təminatı baxımından böyük çətinliklər çəkdiyini bildirən Şəmsəddin Əliyev, məhz Ulu öndər Heydər Əliyevin hakimiyyəti dönəmindən etibarən ordu quruculuğuna böyük diqqət yetirildiyini vurğulayıb. Şəmsəddin Əliyev qeyd edib ki, sonrakı mərhələdə Prezident İlham Əliyevin formalaşdırdığı müasir Azərbaycan Ordusu 2020-ci ilin Vəətn müharibəsində ölkəmizin qələbəsini təmin edərək dövlətimizin ərazi bütövlküyünü təmin edib. Tədbirin sonunda xatirə şəkli çəkilib.    

Bu günə qədər 15 mindən çox şəhid ailəsi üzvü və Qarabağ qazisi mənzillə təmin olunub. APA xəbər verir ki, bunu Milli Məclisin Əmək və sosial siyasət komitəsinin sədri Musa Quliyev “Şəhid adının əbədiləşdirilməsi və şəhid ailələrinə edilən güzəştlər haqqında” qanuna təklif edilən dəyişiklikin müzakirəsi zamanı deyib. Musa Quliyev bildirib ki, proses demək olar, yekunlaşmaq üzrədir: “Yəqin ki, il yarım ərzində bu kateqoriyadan olan bütün vətəndaşlarımız mənzillə təmin olunacaqlar. Praktika göstərdi ki, müəyyən hallarda qanunda nəzərdə tutulmayan məsələlər də ortaya çıxırdı. Bunun da qanunvericiliklə tənzimlənməsi lazım idi. Bir müddət əvvəl bizə müraciət daxil olurdu ki, Qarabağ qazisi növbədə olarkən dünyasını dəyişibsə, onun ailə üzvləri həmin növbədən avtomatik çıxarılır. Ona görə də bununla bağlı boşluğu qanunvericilikdə aradan qaldırdıq. Bununla da statusa sahib olmayan digər ailə üzvləri də mənzil növbəsinə yazıla biləcək”.   Deputatın sözlərinə görə, eyni proses bir neçə hallarda şəhid ailələri arasında da müşahidə edilib: “Ona görə də aidiyyəti üzrə bütün məsələlər müzakirə olundu və qanunvericiliyə müvafiq düzəlişlər edilib. Əgər şəhidin həyat yoldaşı dünyasını dəyişirsə, şəhidin övladları status yaşından keçirsə, mənzil növbəsinə iddialı ola bilmirdilər. Bundan sonra yeni dəyişikliklə şəhidin mənzil hüququna malik ailə üzvü dünyasını dəyişərsə, şəhid ailəsi statusu olmayan ailə üzvləri də mənzil növbəsinə yazıla biləcək”. Qeyd edək ki, “Şəhid adının əbədiləşdirilməsi və şəhid ailələrinə edilən güzəştlər haqqında” qanuna təklif edilən dəyişikliyə əsasən, yaşayış sahəsinə ehtiyacı olan şəxs qismində uçota alınmış şəhid ailəsinin üzvü vəfat etdiyi, habelə yaşayış sahəsinə ehtiyacı olan şəxs qismində uçota alınmış şəxsə sonradan şəhid statusu verildiyi halda, həmin uçot onun ailə üzvləri üçün müvafiq icra hakimiyyəti orqanının müəyyən etdiyi orqan (qurum) tərəfindən müəyyən olunmuş qaydada saxlanılacaq.