II Dünya Müharibəsi, 1941–1945-ci illər arasında baş vermiş və bütün dünyanı təsiri altına almış, böyük bir faciələrlə müşaiyət olunmuş bir müharibədir. Bu müharibədə Sovet İttifaqı, o cümlədən Azərbaycan var qüvvəsi ilə iştirak etmişdir. Azərbaycan xalqı və sovet dövləti bu müharibənin gedişində böyük qurbanlar vermiş, həmçinin şanlı qələbələr də qazandırmışdır.1941-ci ilin iyun ayında Almaniya Sovet İttifaqına hücum edərək müharibəni genişləndirdi. Bu dövrdə Azərbaycan ərazisi Sovet İttifaqının strateji nöqteyi-nəzərdən vacib bir yer idi. Azərbaycan, həm də təbii ehtiyatlar baxımından zəngin bir region idi, buna görə də həm iqtisadi, həm də hərbi baxımdan müharibəyə mühüm yardımlar edirdi.  Azərbaycan xalqı və xüsusən Azərbaycan SSR-inin rəhbərliyi müharibənin ilk günlərindən etibarən əhəmiyyətli hərbi və iqtisadi dəstək göstərdi. Azərbaycanlılar ön cəbhədə vuruşdular, müxtəlif döyüşlərdə qəhrəmanlıqlar göstərdilər. Bir çox azərbaycanlı döyüşçü "Qızıl Ulduz" və digər yüksək döyüş mükafatları ilə təltif olundu. Azərbaycanlı hərbçilər müharibənin ən ağır döyüşlərində, o cümlədən Stalinqrad, Kursk, Leningrad və Berlin uğrunda gedən döyüşlərdə iştirak etdilər. Azərbaycanlı general və komandirlər də müxtəlif sahələrdə yüksək vəzifələrdə çalışırdılar. Bu döyüşlərdə Azərbaycan xalqının fədakarlığı, həmçinin millətimizin gücü və şücaəti özünü göstərdi.Müharibə illərində 600.000-ə yaxın Azərbaycan vətəndaşı cəbhəyə yollandı. Onlardan təxminən 300.000 nəfəri həlak oldu və ya itkin düşdü. Bu böyük insan itkisi müharibənin Azərbaycana nə qədər ağır təsir etdiyini göstərir. 1941-1945-ci illər müharibəsi, Azərbaycanın xalqının yaddaşında çox dərin izlər buraxdı. Hər bir azərbaycanlı ailəsində müharibə haqqında xatirələr, qəhrəmanlıq hekayələri yaşayır. Hərbi xidmətə çağırılan oğullar, əsgərlik dövrünü yaşayanlar, övladlarına və nəvələrinə qələbə qazanmış qəhrəmanları danışdılar, onların şücaətini və vətənə olan sevgilərini örnək göstərdilər.Bu müharibə həm də Azərbaycan xalqının və digər sovet xalqlarının birliyini,  gücünü simvolizə edir. Onlar, faşizmə qarşı mübarizə apararkən təkcə öz vətənlərini deyil, bütün dünyanı qorumaq üçün bir araya gəldilər. Bu müharibənin qələbəsi, Azərbaycan tarixində ən mühüm dönəmlərdən birini təşkil edir. Müharibənin sonunda, 1945-ci ildə faşizm məğlub oldu və dünya yeni bir dövrə qədəm qoydu. Azərbaycan xalqı bu qələbəni özünə məxsus fədakarlıq və igidliklə qazandı. Hər il 9 May – Qələbə Günü Azərbaycan xalqı tərəfindən  qeyd olunur. Bu tarix, yalnız müharibədə iştirak edənlərə deyil, həm də şəhidlərə, qazanılan zəfərə görə bütün xalqımıza həsr olunur. Bu zəfər həm də bizə əzmkarlıq, birlik və qardaşlıq dəyərlərini bir daha xatırladır. Xalqımızın yaddaşında bu dövr heç zaman unudulmayacaq, hər bir şəhidin, hər bir igidin, hər bir əsgərin vətənə olan sevgisi, torpaq uğrunda verdikləri mübarizə əsrlər boyu yaddaşlarda yaşayacaq. İkinci Dünya müharibəsində xüsusi fədakarlığı ilə fərqlənən igidlərdən biri də, dünən dünyasını dəyişən 103 yaşlı Abdulla Abdullayevdir. Abdulla Abdullayevin həyatı, bir dövrün şahidi, həmçinin İkinci Dünya müharibəsinin acı və şanlı anlarının yaşandığı bir dönəmin rəmzidir. Yevlax rayonunun Ləkçay kəndində dünyaya gələn Abdulla Abudayev, 1919-cu ildə dünyaya gəib. Gənc yaşlarından zəhmətkeş və vətənpərvər ruhu ilə fərqlənən Abdulla, 1941-ci ildə müharibə başladığı zaman cəbhəyə yollandı. Abdulla Abdullayevin cəbhəyə yollanması, təkcə fiziki deyil, mənəvi bir döyüşün başlanğıcı idi. O, müxtəlif döyüşlərdə iştirak edərək, həm Sovet Ordusunun döyüşçüsü, həm də bir insan olaraq qeyri-adi  iradə nümayiş etdirdi. Çoxsaylı döyüşlərdə göstərdiyi şücaətə görə bir neçə dəfə yaralandı, amma hər dəfə döyüşə qayıtdı. Müharibə ona yalnız fiziki yox, həm də daxili güc verdi o, insanların həyatı uğrunda mübarizə aparan bir qəhrəmana çevrildi. Abdulla Abdullayevin döyüşlərdəki fədakarlığı və igidliyi, ona çoxsaylı medallar qazandırdı. O, cəsurluğu ilə sadəcə Sovet Ordusunun deyil, həm də Azərbaycanın tarixində silinməz iz buraxdı. Bütün döyüşçülər kimi, müharibə onun həyatında bir dönüş nöqtəsi oldu-yalnız vuruşan deyil, həm də içindəki insanlıq və mərhəmət hissi ilə irəliləyən bir əsgərə çevrildi. Müharibə bitdikdən sonra Abdulla Abdullayev Yevlaxa qayıdaraq həyatına davam etdi. Lakin onun üçün müharibə yalnız silahların susması ilə bitmədi. O, müharibənin zədələrini, gördüyü dəhşətləri və həyatını qurban verən dostlarının xatirəsini hər zaman ürəyində daşıdı. 103 yaşında dünyasını dəyişən Abdulla Abdullayev, heç zaman yaşının ona mane olmasına izin vermədi. Həyatının son illərində də fəal şəkildə kənddəki gənclərlə görüşlər keçirir, onlara müharibə təcrübələrindən danışır, həmçinin vətənpərvərlik mövzusunda təlimlər verirdi. Onun hər bir sözü və hərəkəti, gənclərə tarixi dərs və əsl həyat məktəbi idi. O,həm də kəndində nüfuzlu bir şəxsiyyət idi insan ona hörmətlə yanaşır, ondan məsləhət alırdı. Abdulla Abdullayevin vəfatı, yalnız bir insanın itirilməsi deyil, həm də bir dövrün bitməsidir, bir dövrün başa çatmasıdır. Onun xatirəsi Azərbaycanın hər bir vətənpərvər və cəsur insanının yaddaşından silinməyəcəkdir. Müharibə illərində döyüşlərdə göstərdiyi igidlik və öz xalqı üçün fədakarlığı, gənc nəsillərə örnək olmaqda  davam edəcək. İndi onun həyatı və mübarizəsi yalnız tarix kitablarında deyil, həm də hər bir Azərbaycanlının qəlbində yaşayacaq. Abdulla Abdullayevin həyatı, həm müharibənin, həm də sülhün dəyərini anlamaq baxımındda da  böyük əhəmiyyət kəsb edir. Onun kimi insanların qəhrəmalıqlarla dolu mübarizə yolu heç zaman unudulmayacaq!   Cəlil Xəlilov                   Müharibə, Əmək və Silahlı Qüvvələr Veteranları Təşkilatının sədri, polkovnik

Cəlil Xəlilov: “Dövlət Təhlükəsizliyi Xidmətinin bundan sonra da dövlətimizin, xalqımızın təhlükəsizliyinin keşiyində ayıq-sayıq dayanacağına əminəm”   Martın 28-i Dövlət Təhlükəsizliyi Xidməti və Xarici Kəşfiyyat Xidməti əməkdaşlarının peşə bayramıdır.   Bununla bağlı  Moderator.az-a açıqlama verən Respublika Veteranlar Təşkilatının sədr müavini, polovnik Cəlil Xəlilov Dövlət Təhlükəsizliyi Xidmətinin, o cümlədən Xarici Kəşfiyyat Xidmətinin dövlətimizin təhlükəsizliyinin təmin edilməsində, ona yönəlik təhdid və təhlükələrin önlənməsində mühüm rol oynadığını bildirib:   “Hər şeydən öncə qeyd etmək lazımdır ki, Dövlət Təhlükəsizliyi Xidməti dövlət təhlükəsizliyimizin başlıca qarantı, onun etibarlı təminatçısıdır. Dövlət Təhlükəsizliyi Xidmətinin tarixinə, keçdiyi yola nəzər salsanız görərsiniz ki, bu qurum dövlətçilik tariximizin ən çətin, keşməkeşli vaxtlarında təhlükəsizliyimizin qorunmasında, terror aktlarının, təxribatların qarşısının alınmasında mühüm rol oynayıb, istər  ölkə daxilindəki, istərsə də ölkə xaricindəki terrorçu qüvvələrə qarşı uğurla mübarizə aparıb. 44 günlük Vətən Müharibəsində Dövlət Təhlükəsizliyi Xidmətinin öz işini yüksək səviyyədə təşkil etməsi, həm ölkə daxilində təhlükəsizliyi qoruması, həm də erməni işğalçılarına qarşı mübarizədə ordumuza ciddi dəstək verməsi adıçəkilən qurumun ölkəmiz üçün nə dərəcə mühüm rol oynadığını göstərir. Bu baxımdan həm Dövlət Təhlükəsizliyi Xidmətinin, həm də Xarici Kəşfiyyat Xidmətinin fəaliyyəti heç şübhəsiz alqışlanmalı və təqdir edilməlidir”.   Cəlil Xəlilov son iki ildə Dövlət Təhlükəsizliyi Xidmətinin öz peşəkarlığını daha da artırdığını, dünyanın qabaqcıl dövlətlərinin xüsusi xidmət orqanları ilə müqayisəolunacaq səviyyəyə yüksəldiyini vurğuladı:   “Dövlət Təhlükəsizliyi Xidmətinin inkişafı, onun maddi-texniki bazasının güclənməsi, öz fəaliyyətini müasir dövrün tələbləri əsasınd qurması, dəyişən dünyamızın modern tələblərinə sürətlə uyğunlaşması ölkə başçımızın hər zaman diqqət mərkəzində saxladığı mühüm məsələlərdən biri olub. Məhz prezident İlham Əliyevin diqqəti və qayğısı sayəsində Dövlət Təhlükəsizliyi Xidməti bu gün bütün dünyanın ən qabaqcıl xüsusi xidmət orqanlarında birinə çevrilib. İstər Rusiya, istər ABŞ, istərsə də digər Avropa dövlətləri, bu dövlətlərin xüsusi xidmət orqanlarının rəhbərləri Azərbaycan Respublikasının Dövlət Təhlükəsizliyi Xidmətinin peşəkarlığını yüksək səviyyədə qiymətləndirməkdədir. Medianın özündə bununla bağlı çoxsaylı informasiyalara, bəyanat və açıqlamalara rast gəlmək mümkündür.   Dövlət Təhlükəsizliyi Xidmətinin peşəkarlığının artırılmasında bu sahədə həyata keçirilən kadr islahatlarının da mühüm əhəmiyyəti vardır. Xatırladım ki, təxminin iki il bundan öncə - dövlət başçısının 20 iyun 2019-cu il tarixli Sərəncamı ilə general Əli Nağıyev Dövlət Təhlükəsizliyi Xidmətinin rəisi vəzifəsinə təyin edildi. Bundan sonra Dövlət Təhlükəsizliyi Xidmətinin fəaliyyətində keyfiyyət etibarı ilə yeni dövr başladı. Son iki ildə Dövlət Təhlükəsizlik Xidmətinin sadəcə xarici təhdid və təxribatlara deyil, eyni zamanda ölkə daxilində rüşvət və korrupsiyaya qarşı apardığı uğurlu mübarizə buna sübutdur. Dövlət Təhlükəsizliyi Xidmətinin xalq arasında sürətlə artan nüfuzu, öz sıralarını əsl peşəkarlar hesabına möhkəmləndirməsi, beynəlxalq əlaqələri inkişaf etdirməsi yaxın keçmişimizin qürur duyulacaq mühüm olaylarından biridir”.   Sonda Dövlət Təhlükəsizliyi Xidmətinin şəxsi heyətini, xidmətdə fərqləndiyi üçün təltif edilən əməkdaşlarını təbrik edən Cəlil Xəlilov, adıçəkilən qurumun bundan sonra da vətənə layiqincə xidmət edəcəyinə inamını ifadə edib:   “Mən peşə bayramı münasibəti ilə həm Dövlət Təhlükəsizliyi Xidmətinin, həm də Xarici Kəşfiyyat Xidmətinin bütün şəxsi heyətini təbrik edirəm.   Ölkə başçısı bir neçə gün bundan öncə xüsusi xidmət orqanlarının peşə bayramı münasibəti ilə bu sahədə çalışan bir sıra şəxsləri yüksək hərbi rütbələr, orden və medallarla təltif edib. Mən həmçinin ölkə başçısının müvafiq Sərəncamı ilə təltif edilən, ali hərbi rütbələr, orden və medallar alan əməkdaşlaırnı təbrik edir, onlara xidməti fəaliyyətlərində yeni-yeni uğurlar, müvəffəqiyyətlər arzulayıram. Əminəm ki, Dövlət Təhlükəsizliyi Xidməti əməkdaşları bugünə qədər olduğu kimi, bundan sonra da dövlətimizin, xalqımızın təhlükəsizliyinin keşiyində ayıq-sayıq dayanacaq, məkirli qüvvələrin hər cür təxribatının qarşısını çevik şəkildə alacaqdır. Mən bu müqəddəs, şərəfli işdə Dövlət Təhlükəsizliyi Xidmətinə, onun fədakar əməkdaşlarına uğurlar arzulayır, onların peşə bayramını təbrik edirəm”.   Seymur ƏLİYEV

İyulun 16-da səhər saat 05.45-dən başlayaraq Azərbaycan-Ermənistan dövlət sərhədinin Tovuz rayonu istiqamətində aktiv döyüş əməliyyatları keçirilir. Müdafiə Nazirliyindən Publika.az-a verilən məlumata görə, hazırkı vaxtadək davam edən döyüşlərdə düşmənin 20-yə yaxın canlı qüvvəsi, 1 zirehli texnikası, 1 radioelektron mübarizə (REM) vasitəsi, döyüş postları və dayaq məntəqəsi bölmələrimizin sərrast atəşi ilə məhv edilib. Döyüşlər zamanı Azərbaycan Ordusunun müddətdən artıq həqiqi hərbi xidmət hərbi qulluqçusu, əsgər İsmayılov Nazim Əfqan oğlu şəhid olub. Müdafiə Nazirliyinin rəhbərliyi şəhidin ailəsinə başsağlığı verir və səbr diləyir. Allah rəhmət eləsin! Bölmələrimiz düşmənin döyüş aktivliyinin qarşısını almaq məqsədi ilə cavab tədbirləri görür.

Azərbaycanın Rusiyadakı səfirliyindən APA-nın Moskva müxbirinə verilən məlumata görə, “Rusiya Qadınlar İttifaqı” ictimai təşkilatının Pskov regional bölməsi İkinci Dünya müharibəsi zamanı həlak olmuş və Pskov vilayətinin Porxov şəhəri ətrafında hərbi əsirlərin saxlanıldığı keçmiş “Dulaq-100” adlı düşərgənin yerində dəfn edilmiş əsgərlərin qohumlarının axtarışı ilə məşğul olur.   Həmin düşərgədə təxminən 85 min əsirin dəfn olunduğu güman edilir. Hazırda cəmi 1000 nəfərin adları müəyyən edilib. “Rusiya Qadınlar İttifaqı” təşkilatı tərəfindən Azərbaycanın Rusiyadakı səfirliyinə göndərilən məktuba əsasən onların arasında azərbaycanlılar da var.   "Məktubda qeyd olunan siyahı həlak olmuş soydaşlarımızın yaxınlarının tapılması məqsədilə səfirlik tərəfindən ictimaiyyətə təqdim olunur. Bundan əlavə, sözügedən məlumat Azərbaycan Respublikasının aidiyyəti qurumlarına da göndərilib. Onu da bildiririk ki, təşkilatın məktubunda əks olunmuş adların bəzilərinin yazılışında qeyri-dəqiqliyə yol verildiyi ehtimal olunur. Bununla bağlı hər hansı yeni məlumat əldə edəcəyimiz təqdirdə, ictimaiyyətə məlumat veriləcək", - deyə səfirliyin məlumatında bildirilib.   Siyahıda adları olan Azərbaycan sakinləri aşağıdakılardır (ad-soyadlarda yanlışlıq ola bilər):  1913-cü il təvəllüdlü Qureyev Satar  1913-cü il təvəllüdlü Quriyev Səftər (Gədəbəy sakini)  1923-cü il təvəllüdlü Pavel Malikov (Bakı sakini)  1920-ci il təvəllüdlü Cəfər Məmmədov (Şəki şəhəri sakini )  1915-ci il təvəllüdlü Mustafayev Pirverdi (Qazax rayonu sakini)  1917-ci il təvəllüdlü Nəcəfov Nəcəf.